Hoe laat je jouw cosmetica testen en goedkeuren in 5 stappen?

Alex van der Burgh, SkinConsult CEO, legt uit dat het op de markt brengen van een eigen cosmeticalijn niet zo moeilijk hoeft te zijn

Welke soorten cosmetica heb je?

Voor ik bij SkinConsult begon, dacht ik altijd dat cosmetica alleen diende om mezelf mooier te maken. Voor mij was dat haargel, voor mijn zusjes mascara.

Pas toen ik echt in de wereld van cosmetica dook, realiseerde ik me dat cosmetica veel groter is, en echt door iedereen, overal, altijd gebruikt wordt. Naast make-up zijn er ook de persoonlijke verzorging, de oral care en noem maar op. Allemaal cosmetica dus.

Toen ben ik eens zelf gaan tellen hoeveel cosmetica ik dagelijks gebruik. Ik kwam op 11 producten uit, dus wel wat meer dan alleen mijn haargel!

Dat is ook te zien aan de definitie van cosmetica, namelijk:

• Alle stoffen en mengsels die je op de huid en haren gebruikt (of in de mondholte),
• …met als oogpunt om te reinigen (douchegel),
• …te parfumeren (parfum),
• …het uiterlijk ervan te wijzigen (make-up)
• …en/of voornoemde lichaamsdelen te beschermen (zonnebrand)
• …of in goede staat te houden (body lotion)
• …of lichaamsgeuren te corrigeren (deodorant).

Maakt het soort cosmetica uit voor de veiligheid ervan?

Vanuit veiligheid maakt het soort cosmetica ook uit. Het belangrijkste onderscheid tussen al die soorten cosmetica is hoe de producten worden gebruikt.

Denk dan aan of het product wordt afgespoeld of niet, op welk deel van het lichaam je het smeert, of je het smeert, plakt of opspuit, en ga zo maar door. Een body lotion en een douchegel smeer je beide, op het hele lichaam, maar de een laat je zitten terwijl je de andere afspoelt.

Je kan je voorstellen dat de body lotion die je laat zitten, dus langer op je lichaam blijft en daardoor ook nóg veiliger moet zijn dan de douchegel die je na een paar seconden al wegspoelt.

Of het verschil tussen een gezichtscrème en een handcrème; de huid op je gezicht is dunner en dus gevoeliger dan de wat dikkere (eeltige) huid op je handen.

Bij een gezichtslotion moet dus rekening gehouden worden met een gevoeligere huid. En dan al helemaal bij producten voor oral care of voor de intieme delen, deze producten moeten al helemaal met de grootste zorg worden ontwikkeld.

Waar kun je cosmetica laten testen?

Het maken van cosmetica is dus best wel een complex proces. Het product moet veilig zijn, én doen wat het moet doen.

Een zonnebrand moet natuurlijk veilig zijn, zodat je er geen irritatie van krijgt, maar het moet ook nog eens de goede zonnebrandfactor (SPF) hebben.

En misschien nog wel meer, vocht-inbrengen, anti-aging…?

Dit zijn zulke specialistische vragen, met als gevolg dat er meerdere bedrijven betrokken zijn in zo’n proces om een product te ontwikkelen.

Een productformuleerder bij een fabriek is bijvoorbeeld heel goed in de perfecte crème samen te stellen die zijdezacht voelt. Een safety assessor is dan weer goed in het checken van de veiligheid van de crème.

Misschien wilt de merkhouder ook nog dat het product een anti-aging claim heeft, en laat de cosmetica testen door een bedrijf die de crème door vrijwilligers laat gebruiken om zo het effect aan te tonen.

Het product moet bestand zijn tegen bacteriën en schimmels, dus een microbieel laboratorium moet dit gaan testen. Alle bedrijven op een rijtje:

• Verantwoordelijk Persoon: het bedrijf dat de eindverantwoordelijkheid van het product op zich neemt. Kan een apart bedrijf zijn, of een van de onderstaande bedrijven (zolang dit bedrijf maar in de EU staat)
• Merkhouder: het bedrijf die het product onder zijn naam gaat verkopen
• Importeur: een bedrijf dat cosmetica van buiten de EU naar de EU haalt
• Distributeur: een bedrijf dat helpt om cosmetica in meer gebieden en landen te verkopen
• Fabriek: het bedrijf die het product ontwikkelt en maakt
• Safety assessor: het bedrijf die de veiligheid van cosmetica checkt
• Microbieel laboratorium: checkt of cosmetica tegen bacteriën en schimmels kunnen
• Stabiliteits laboratorium: checkt hoe lang cosmetica houdbaar zijn
• Analytisch laboratorium: analyseert het product op specifieke onzuiverheden zoals kwik, lood en andere zware metalen
• Claims / efficacy testers: zorgt ervoor dat claims zoals SPF goed onderbouwd zijn
• Grondstof- en verpakkingsleveranciers: zij leveren de onderdelen die een fabriek nodig heeft om een cosmetisch product te maken

Hoe maak je een PIF?

Een Product Informatie Dossier (EN: Product Information File; PIF) is het volledige paspoort van een cosmetisch product.

Dit bestaat uit 3 onderdelen:

• De veiligheidsbeoordeling (CPSR)
• De productnotificatie aan het EU-webportaal (CPNP)
• Administratieve informatie over het product

Een PIF dossier is dus eigenlijk een kapstok, waarin al deze onderdelen hangen, en het voor de autoriteiten makkelijk is om bij de juiste informatie te komen. Het administratieve onderdeel bevat voornamelijk informatie over:

• Wie is verantwoordelijk voor het product, en welke bedrijven hebben hier verder mee te maken?
• Welke informatie wordt beschikbaar gemaakt naar de consument (niet alleen het etiket, maar ook reclamefolders, tv-spotjes, e-commerce, enz.)?
• Hoe werkt het product, en wat is de onderbouwing voor de claims?

Deze informatie lijkt soms best wel op de informatie die een safety assessor nodig heeft om een CPSR te maken. Als vuistregel kan je stellen dat een PIF alle informatie bevat, en een CPSR alleen de informatie die nodig is om een product veilig te keuren.

Zonnebrand-testen zijn bijvoorbeeld nodig voor de safety assessor zodat consumenten geen zonneschaden oplopen, terwijl een anti-aging claim weinig met veiligheid te maken heeft.

Dat maakt ook dat voor het administratieve dossier niet verplicht een safety assessor nodig is. Sommige bedrijven kiezen er dan voor om de PIF zelf te maken en alleen de CPSR door een safety assessor te laten maken.

Aan de andere kant is dit vaak dubbel werk voor bedrijven, omdat veel informatie dan dubbel opgezocht en genoteerd moet worden. Bij SkinConsult kunnen wij jou helpen met het opstellen van een PIF dossier.

Wat zijn de kosten van cosmetica laten testen?

Er kunnen veel verschillende testen nodig zijn om een product goed en veilig te ontwikkelen. Dit hangt van de complexiteit van een formule af, maar ook van eventuele claims die op het etiket staan.

Over het algemeen: hoe meer en sterker de claims, des te meer testen er gedaan moeten worden. Testen kunnen kort of lang duren, wat uitmaakt voor hun prijs.

Ook kunnen cosmetica testen simpel zijn, uit te voeren in een laboratorium, of juist wat moeilijker omdat er mensen (vrijwilligers) en artsen zoals dermatologen voor nodig zijn.

Een zonnebrand laten testen kan bijvoorbeeld al gauw een paar duizend euro kosten puur voor het aantonen van de SPF, terwijl dit voor een simpele zeep niet nodig is.

Ook als een formule helemaal vanaf de tekentafel ontwikkeld moet worden, of dat een fabrikant al een kant-en-klaar recept heeft scheelt natuurlijk al bakken met ontwikkeltijd en kosten.

Hoe laat je jouw cosmetica testen en goedkeuren in 5 stappen

Om cosmetica veilig de markt op te brengen zul je een aantal stappen moeten volgen. Wij zetten ze hieronder voor je op een rijtje.

Stap 1 – zelf produceren of uitbesteden

Maak de keuze: zelf produceren of de productie uitbesteden aan een fabrikant.

Stap 2 – conceptformule opstellen

Maak een conceptformule en laat deze checken door een safety assessor.

Stap 3 – producten laten testen en eventueel aanpassen

Zet houdbaarheidstesten en microbiële testen in om de houdbaarheid te bepalen. Maak eventueel nog wat aanpassingen aan de formule zodat het product goed houdbaar blijft (en laat de safety assessor meekijken naar de aanpassingen). Hiermee kan de safety assessor de CPSR afronden.

Stap 4 – claims laten testen

Test nog eventueel andere claims die je zou willen maken zoals anti-aging. Hiermee is het administratieve deel van de PIF compleet.

Stap 5 – notificeren bij het CPNP

Notificeer jouw product bij het CPNP. Hiermee is jouw product ready for market.

Hoe zit het met het laten testen van crèmes?

Crèmes zijn best moeilijk. Zo’n formule is namelijk een combinatie van water en olie. Zoals je zelf waarschijnlijk al weet, olie en water gaan niet goed samen. Er zijn dus andere ingrediënten (emulgatoren) die de boel bij elkaar moeten houden.

Best lastig, ook omdat een crème voor jaren op de plank moet kunnen staan zonder uit elkaar te vallen. Een goede stabiliteitstest is daarbij essentieel, zodat je tijdig ziet of het product gaat schiften. Of na verloop van tijd heel dun wordt, waardoor het product vanzelf uit de fles lekt.

Ook moet een crème lekker voelen. Dit kan je zelf op gevoel doen, of dit bij een testpanel laten uitvragen.

Crèmes bevatten water, wat ze ook aantrekkelijk maakt voor bacteriën en schimmels. Een goeie challenge test, waarbij gekeken wordt of het product goed is geconserveerd, is daarbij essentieel.

Lees ook: Microplastics in cosmetica: wat moet je weten?

En hoe zit het met zeep laten testen?

Zeep, dat gebruik je om je handen, je voeten en de rest van je lichaam schoon te maken. De standaard zeep doet dit vaak op basis van de pH, dat is de zuurtegraad. Een lage pH is zuur, een hoge pH is basisch.

Zepen zijn meestal basisch, met een pH tussen de 8 en de 10. Bacteriën en schimmels kunnen hier niet goed tegen en gaan dood, dat is waarom zeep werkt.

Je kan je voorstellen dat een zeep alleen niet een té hoge pH krijgt, omdat het dan ook schadelijke effecten kan hebben op de huid. Maar andersom is ook niet goed, als de pH neutraler wordt en dan ook geen effect heeft op bacteriën en schimmels.

Het is voor zepen dus erg nuttig om te testen hoe de pH over tijd verandert (hopelijk verandert de pH niet).